Absurdalny sen o luksusie – odwiedziłem 732 opuszczone zameczki dla bogaczy

Zdjęcia z tego miejsca zdążyły już obiec Internet. Nic dziwnego, bo widok ogromnego opustoszałego osiedla disneyowskich pałacyków jest naprawdę niecodzienny. Odwiedziłem osiedle Burj al Babas, żeby zobaczyć, jak prezentuje się w środku. I gdzie tak naprawdę powstało.

Dostać się tutaj bez własnego samochodu – to nie jest prosta sprawa. Daleko stąd do jakiegokolwiek dużego miasta, w pobliżu nie ma autostrady ani linii kolejowej. Komunikacja publiczna niemal nie istnieje, zwłaszcza jeśli próbować szukać jej zrębów w Internecie. Tak – Mudurnu to cicha, spokojna i urokliwa mieścina gdzieś pośrodku Anatolii. Komu przyszło na myśl, aby z dnia na dzień sprowadzić tutaj kilka tysięcy bogaczy?

Od kiedy na obrzeżach miasteczka wybudowano kuriozalne osiedle Burj al Babas, miasteczko zdobyło popularność w internetowych wyszukiwarkach. Mało jest jednak informacji i zdjęć z samego Mudurnu, dlatego, zanim zanim dorzucę swoje trzy grosze o opuszczonym osiedlu, warto przyjrzeć się położonemu w jego pobliżu miasteczku.

Oto jesteśmy na tureckiej prowincji. Dzień wcześniej trzeba było dojechać do pobliskiego miasta Bolu, a tam znaleźć jakikolwiek hotel. Po angielsku nie mówi w Turcji nikt, nawet obsługa lotniska, punktów informacji turystycznej, czy… niektóre stewardessy na międzynarodowych trasach. Przyszło mi zatem testować zakurzoną znajomość niemieckiego. – Ich wollen nach Mudurnu fahren – kaleczyłem i tak szorstki język zachodniego sąsiada.

To chyba pierwszy raz w trakcie podróży, kiedy wspomnienia z lekcji niemieckiego w gimnazjum naprawdę mi się przydały. Znalezienie lokalnego busika poszło nadzwyczaj sprawnie i oto wysiadamy na głównej ulicy w Mudurnu.

Jest późny listopad, dziesiąta rano, owiewa nas mroźne górskie powietrze. W Mudurnu czuję się trochę jak na zimowym Kaukazie, a trochę jak w Bośni sprzed 10 lat. Zaniedbane domki, stary asfalt, biegające po ulicy psy, panowie z wąsem, panie w chustach i czujne spojrzenia miejscowych. Tuż obok stoi ciężarówka pełna fistaszków.

Fistaszki sprzedawane z ciężarówki w centrum Mudurnu
Fistaszki sprzedawane z ciężarówki w centrum Mudurnu
Tuż obok miejsce na poboczu zajął piekarz, sprzedający świeży chleb wprost z wnętrza samochodu
Tuż obok miejsce na poboczu zajął piekarz, sprzedający świeży chleb wprost z wnętrza samochodu

Centrum miasteczka okazuje się całkiem urokliwe, zresztą – jak głosi stojąca przy drodze tablica – znalazło się na liście informacyjnej UNESCO, będącej swego rodzaju “poczekalnią” dla kandydatów do wpisania na główną listę światowego dziedzictwa. Widać, że są tu jakieś aspiracje do rozwoju turystyki, bo stoi nawet budka opisana jako informacja turystyczna (oczywiście zamknięta na głucho).

Prowincjonalny urok Turcji z dala od hoteli na wybrzeżu
Prowincjonalny urok Turcji z dala od hoteli na wybrzeżu

Tak, w Mudurnu jest ładnie i całkiem prowincjonalnie. Fotografujemy wystawione koło remizy stare pojazdy straży pożarnej. Zachodzimy na moment do zabytkowego hammamu (tureckiej łaźni), z którego wygania nas silny zapach piwnicy i potu. Kupujemy suszone figi na miejscowym targu.

W naszych głowach wciąż kołacze się myśl: kto chciałby tu spraszać tysiące bogaczy?!

Stare wozy strażackie stoją przy remizie w Mudurnu
Stare wozy strażackie stoją przy remizie w Mudurnu
Czy tak wygląda centrum enklawy dla najbogatszych?
Czy tak wygląda centrum enklawy dla najbogatszych?

Po godzinnym spacerze stajemy na urwisku, z którego widać cel. Zamieramy. Na żywo Burj al Babas wygląda dużo potężniej, niż na zdjęciach z Internetu. Chłód poranka ustępuje powoli sile południowego słońca, a my mrużymy oczy i próbujemy dostrzec wszystkie rozsiane po wzgórzach dzielnice niedobudowanych pałacyków.

Burj al Babas wyłania się zza wzgórza!
Burj al Babas wyłania się zza wzgórza!

Historia tego miejsca sięga 2014 roku i jest bardzo “arabska” w formie. Luksusowe osiedle miało się składać z 732 identycznych pałacyków w disneyowsko-francuskim stylu. Nie zabrakłoby oczywiście wielkiego centrum handlowego, kina, basenu oraz innych niezbędnych bogaczom atrakcji. Okazało się jednak, że kuriozalne projekty architektoniczne, takie jak sztuczne wyspy w kształcie palmy, niebotycznie wysokie wieżowce czy inne zachcianki rynku deweloperów, mogą przynosić zyski w bogatych ropą państwach Zatoki Perskiej. Niekoniecznie pośrodku tureckiej prowincji, gdzie ciężarówka z fistaszkami wciąż stanowi lepszy pomysł na biznes.

Jak podają media, całość przedsięwzięcia Burj al Babas miała kosztować ponad 200 milionów dolarów. Do tej pory inwestorowi udało się sprzedać zaledwie kilka nieruchomości o wartości nieprzekraczającej pół miliona USD.

– Musielibyśmy sprzedać jedynie 100 pałacyków, aby spłacić nasze zadłużenie – parę lat temu mówił mediom Mezher Yerdelen, wiceprezes Sarot Property Group, bankrutującego inwestora Burj al Babas. – Wierzę w to, że przejdziemy ten kryzys w 4-5 miesięcy i częściowo zainaugurujemy nasz projekt w 2019 roku.

W listopadzie 2019 nie wygląda jednak na to, żeby cokolwiek miało się ruszyć. Nic w tym dziwnego – potencjalnych lokatorów oraz inwestorów skutecznie odstraszyło nie tylko absurdalne położenie osiedla, ale i niepewność całego przedsięwzięcia. Nawet jeśli konkretny kupiec miałby otrzymać w pełni wykończony pałacyk, kto chciałby mieszkać na wielkim placu budowy o niejasnej przyszłości? I wreszcie – który z bogaczy chciałby się stać częścią większej całości? Ekstrawaganccy milionerzy wolą się raczej wyróżniać, niż mieszkać w jednym z setek takich samych budynków.

Setki identycznych pałacyków porastają wzgórza w środkowej Anatolii
Setki identycznych pałacyków porastają wzgórza w środkowej Anatolii

Schodzimy drogą w dół, mijając rzędy identycznych budowli. Od drogi odgradza je płot ze zwojami drutu kolczastego. Co kilkadziesiąt metrów widać kamerę: staje się jasne, że nielegalne wejście na teren budowy może przysporzyć wielu kłopotów.

Niedobudowane wille ciągną się po horyzont
Niedobudowane wille ciągną się po horyzont
Zwoje drutu kolczastego otaczają cały teren budowy
Zwoje drutu kolczastego otaczają cały teren budowy

Z pomocą przychodzi ochroniarz, który pozwala nam wejść na teren inwestycji. – Ten dom jest wykończony – mówi łamanym angielskim wyuczone zdanie. Domyślam się, że umożliwienie zgody na wejście to oficjalna polityka inwestora, dla którego każde zainteresowanie inwestycją jest korzystne. Ostatecznie – co jeszcze może w tej sytuacji stracić?

"Wykończony" pałacyk z zewnątrz...
“Wykończony” pałacyk z zewnątrz…
...i w środku
…i w środku
Na jednej z setek wieżyczek
Na jednej z setek wieżyczek

W Burj al Babas po raz kolejny dociera do mnie świadomość, jak potężnym narzędziem w ręku reportera jest język. Chciałoby się porozmawiać z ochroniarzem, poznać wszystkie miejscowe plotki, jego osobiste wrażenia, historie z pracy w tym wyjątkowym miejscu. Mógłbym to zrobić gdziekolwiek na terenie byłego ZSRR, ale tutaj, w Turcji, bariera językowa jest nieprzekraczalna. Możemy się tylko do siebie uśmiechać albo przekazywać proste emocje. – Wow – mówię, nie cierpiąc narastającej pomiędzy ludźmi ciszy. – Wow, wow. Amazing.

Tak naprawdę nic tu nie jest “amazing”. “Wykończony” pałacyk, do którego wchodzimy, wygląda jak betonowy kloc, wybudowany przy użyciu najtańszych technologii. Jest ponadto raczej daleki od wykończenia. Pełne gruzu i elementów budowlanych wnętrza nie przywołują na myśl luksusu rodem z baśni tysiąca i jednej nocy.

Chwilkę po nas do Burj al Babas przyjeżdża turecka rodzina. Ochroniarz prowadzi przyjezdnych do tego samego “wykończonego” budynku. Chodzą przez chwilę, dużo krócej niż my, kręcą głowami, po czym wracają do samochodu i odjeżdżają. Właśnie prysnął ich sen o luksusie.

Nasz sen o wyjątkowej podróży wciąż trwa, dlatego pytamy ochroniarza o możliwość wejścia dalej. Mężczyzna kręci głową i na migi pokazuje, że za 15 minut przyjadą zmiennicy. Negocjujemy. Ostatecznie Turek wyraża zgodę, żebyśmy poszli kawałek w górę, ale mamy wrócić jak najszybciej.

Biegiem, dosłownie biegiem, zwiedzamy ogromny betonowy szkielet, prawdopodobnie mający kiedyś przeistoczyć się w centrum handlowo-rozrywkowe. Zdjęcia robię prawie na oślep, bo teren jest naprawdę ogromny, a czasu – zaledwie parę minut. Oczywiście można by zlekceważyć obietnicę i wrócić pod główną bramę na spokojnie za jakąś godzinę. Staram się jednak podróżować według zasady “przede wszystkim nie szkodzić”, więc jeśli ktoś mi zaufał, nie chcę tego zaufania zniweczyć.

Betonowa baśń
Betonowa baśń
Ogromne schody prowadzą do nigdy nie zbudowanego centrum handlowo-rozrywkowego
Ogromne schody prowadzą do nigdy nie zbudowanego centrum handlowo-rozrywkowego
Okno na podwórze
Okno na podwórze

Poza tym Burj al Babas naprawdę ciekawie wygląda z oddali, jeśli stanie się na prowadzącej do niego drodze. Widoczny z bliska chaos miejsca budowy, te wszystkie wystające pręty, śmieci, deski i dachówki, okazuje się niezbyt fotogeniczny.

Po wyjściu z osiedla robimy sobie niewielki piknik z widokiem na rzędy pałacyków. Jedząc suszone figi od mudurnieńskich rolników, zastanawiamy się, jaka będzie przyszłość tego miejsca. Czy za 5 lat inwestor-bankrut odpuści sobie finansowanie ochrony, a bajkowe pałacyki zaczną niszczeć, murszeć i rdzewieć? Bo raczej nie ma co liczyć na nagły wzrost zainteresowania tłumów bogaczy, pielgrzymujących do oddalonej od dużych miast tureckiej prowincji.

Piknik nad osiedlem-bankrutem
Piknik nad osiedlem-bankrutem
Dzielnice pałacyków wyrastają nawet na oddalonych wzgórzach
Dzielnice pałacyków wyrastają nawet na oddalonych wzgórzach

Jeżeli zainteresował Cię ten materiał, wesprzyj mnie na Patronite. Blog utrzymuje się bez reklam ani materiałów sponsorowanych, a związanych z blogiem wydatków i pracy jest… niemało ;)


Zobacz też:

Ankara to bardzo dziwne miasto
Gołe baby z opuszczonych fabryk (18+)
Opuszczony sen oligarchy
Radość, która przeraża. Eksplorując opuszczony park rozrywki w Wietnamie
Mroczne tajemnice podparyskiego przedmieścia
Fanpage Stacji Filipa na Facebooku

14 komentarzy

  1. Dziwne że ktoś się rzuca na takie rzeczy i jeszcze dziwniejsze że robią je w takach biednych krajach a takich bogatych jak nasz jest taki brak mieszkań i ludzie by żyli nawet w ruderze byle mieli własną.

    1. fbsa says: Odpowiedz

      Turcja jest dużo bogatszym krajem od Polski

  2. a1ex says: Odpowiedz

    A mógł zbudować bloki dla ludzi ubogich i żyć z taniego wynajmu. A tak to zmarnował tyle zasobów bez sensu.

  3. Samarama says: Odpowiedz

    Autorze, naucz się znaczenia słów. Te „zameczki” nie są opuszczone, tylko niezamieszkane. Opuszczone byłyby, gdyby je ktoś opuścił, a od początku ich istnienia – nikt w nich nie mieszkał.

  4. Daria says: Odpowiedz

    Ach, jak niektórych boli, że sami dupę płaszczą przed tv, trzeba chociaż dopiec tym, którzy mają odwagę ruszyć w świat…

  5. O Allahu! Tyle razy po Turcji jeździłam, a takie “perełeczki” przegapiłam!

  6. Wygląda to delikatnie mówiąc dziwnie…

  7. Dla mnie to miejsce to nieporozumienie. Bogaci osiedlaja sie raczej w rezydencjach oddalonych od siebie pr,ynajmniej kilkadziesiat metrow. A te zbudowano bardzo blisko siebie to jak slamsy dla biednych.

  8. Bo to prawdopodobnie tak właśnie miało finalnie wyglądać, że to nie będą rezydencje dla faktycznych bogaczy. Docelowo obstawiam rezydencje dla klasy średniej, która chce poczuć smak luksusu, to ma…taki udawany. Jak wołowina z tofu.

  9. Asia says: Odpowiedz

    Wspaniale się tego czytało. Temat ciekawy ale sposób przedstawienia najbardziej mnie wciągnął.

  10. Daniel says: Odpowiedz

    Ciekawy artykuł. Miejsce warto odwiedzić.

    1. Ans says: Odpowiedz

      Zamysł był taki aby bogacze z Kataru i Abu Dabi kupowali te nieruchomości jako swoje domy na wakacje, nie musieliby nawet wychodzić poza osiedle bo wszystko miało być na miejscu, meczet, hamam, centrum handlowe itp. Ale kto by tam pracował jak to na takim zadupiu? Do tego gnojki wycięli mnóstwo drzew pod tą budowę i wszystko na marne…

  11. Kanka says: Odpowiedz

    Zwiedzałam Turcję nieraz!Fakt,że przed 2014… :) Nic dziwnego,że o tych pałacach nie słyszałam. Ale! Fajna ciekawostka! Cok guzel! ;)

Dodaj komentarz